Seminar for
RELATIVITY THEORY AND COSMOLOGICAL MODELS

PROGRAM

Plan rada Seminara za teoriju relativnosti i kosmološke modele za MAJ 2017.

SREDA, 10.05.2017. u 11:00, Sala 301f, MI SANU, Kneza Mihaila 36
Slobodan Nedić, Fakultet Tehničkih Nauka, UNS
NEKONZERVATIVNOST PRIRODNIH ORBITALNIH SISTEMA I ETERO-DINAMIKA KAO FIZIKALNA OSNOVA SAVREMENIH TEORIJA
Rezime: Na osnovu preispitivanja tradicionalnog modeliranja prirodnih orbitalnih (solarnih, atomskih, molekularnih i galaktičkih) sistema kao konzervativnih (nulti rad po zatvorenoj putanji u potencijalnom polju, uz postuliranu vremensku nepromenljivost ukupne energije i momenta količine kretanja), formuliše se dinamička ravnoteža privlačnih i odbojnih sila (centripetalne i eksplicitne centrifugalne) i omogućava direktna primena Principa Najmanjeg Dejstva u smislu minmiziranja rada učinjenog po (kvazi-)zatvorenoj putanji i/ili (direktnog) rešavanja odgovarajućeg (eventualno, Kepler-Ermakov) sistema nelienarnih diferencijalnih jednačina. Time se otvara mogućnost prevazilazenja problematičnosti tretmana neholonomnih i takozvanih “neintegrabilnih” sistema, kao i povezivanja konzistentne eterodinamike sa termodinamikom otvorenih sistema (Prigogin), uz ekspliciranje ‘prisipativnosti’ u odnosu na do sada isključivo razmatranu dispativnost (‘dotoka’ energije iz okruženja, umesto isključivo njenog “rastoka”). Naprimer, kao potpuno fizikalna alternativa generalno-relativističkom konceptu zakrivljavanja prostorno-vremenskog kontinuuma, javlja se gradijent eterskog pritiska u zoni ‘privlačenog’ tela nastalog gradijentom temperature Etera uzrokovanog materijalnom strukturom ‘privlačećeg’ tela.

SREDA, 17.05.2017. u 11:00, Sala 301f, MI SANU, Kneza Mihaila 36
Ljiljana Kolar-Anić, Univerzitet u Beogradu, Fakultet za fizičku hemiju
SAMOORGANIZACIONE POJAVE U FIZIČKIM, HEMIJSKIM I BIOLOŠKIM SISTEMIMA
Rezime: Nelinearni sistemi izvedeni iz ravnoteže se mogu samoorganizovati na načine nesvojstvene polaznom stanju. “Tako se pokazuje da neravnoteža može postati izvor reda i da nepovratni procesi mogu voditi novom tipu dinamičkih stanja materije koji se nazivaju disipativne strukture” (Citat iz predavanja: Ilya Prigogine, Time, Structure and Fluctuations, Nobel Lecture in chemistry, 1977.)
Iako su danas nelinearni neravnotežni sistemi sa svojim specifičnim dinamičkim stanjima i sebi svojstvenim načinima samoorganizovanja predmet istraživanja mnogih nauka, njihovo svesno proučavanje praktično počinje tek u 20. veku, odnosno onda kada su izvedeni prvi eksperimenti sa kontrolisanim stvaranjem neravnotežnih dinamičkih struktura. Na predavanju će biti prikazani neki od tih "ključnih" eksperimenata kao što su: Bénardove strukture, Bray-Liebhafsky i Belousov-Žabotinskij oscilatorna reakcija. Biće dati i primeri oscilatornih dinamičkih stanja u biologiji.

SREDA, 24.05.2017. u 11:00, Sala 301f, MI SANU, Kneza Mihaila 36
Bora Jovanović, Astronomska opservatorija, Beograd
SAVREMENE VREMENSKE SKALE
Rezime: Vreme je oduvek bilo intrigantna tema, verovatno zbog velikog raskoraka između intuitivne predstave o njemu, koju svi posedujemo, i naše sposobnosti da shvatimo njegovu prirodu, ili bar da o njoj govorimo na jedinstven način. No, uprkos tome, merenje vremena je stalno napredovalo, a poslednjih decenija naročito. Uz buran tehnološki razvoj (konstrukcija sve tačnijih atomskih satova), uveden je niz metodoloških i teorijskih novina. Svakako, jedna od najznačajnijih novina je uvođenje opšte teorije relativnosti u metrologiju vremena. Definisane su neke nove vremenske skale, a neke, već postojeće, su redefinisane ili ukinute. O svima njima će biti reči, kao i o vremenskim skalama generalno.

SREDA, 31.05.2017. u 11:00, Sala 301f, MI SANU, Kneza Mihaila 36
Božidar Jovanović, Matematički institut SANU
AFINA GEOMETRIJA I RELATIVNOST
Rezime: Izložićemo Galilejev princip relativnosti i osnovne principe klasične mehanike u afinom prostor-vremenu (svetu) kao invarijante odgovarujuće Galilejeve strukture sledeći knjigu V. I. Arnoljda, Matematički metodi mehanike. Analogno, sa istim Galilejevim principom relativnosti, ali različitom strukturom na afinom prostor-vremenu, zasniva se i specijalna teorija relativnosti. Predavanje je elementarno i zahteva jedino predznanje iz linearne algebre.

Predavanja su namenjena sirokom krugu slusalaca, ukljucujuci studente redovnih i doktorskih studija. Seminar će se održavati po najavi: sredom u 11:00^h, sala 301f Matematikog instituta SANU, III sprat, Knez Mihailova 36.