MISANU

Seminar for History and Philosophy of Mathematics and Mechanics

PROGRAM

MATEMATIČKI INSTITUT SANU
Seminar za istoriju i filosofiju matematike

PLAN RADA ZA NOVEMBAR 2024.

Registracija za učešće na seminaru je dostupna na sledećem linku:
https://miteam.mi.sanu.ac.rs/asset/MHaQQR4N6GC9gf29M
Predavanje možete pratiti na sledećem linku:
https://miteam.mi.sanu.ac.rs/asset/XjqxTydnJzqQNAAMf
Neulogovani korisnici mogu pratiti prenos predavanja ali ne mogu postavljati pitanja i ne ulaze u evidenciju prisustva.

Četvrtak, 07.11.2024. u 14:15, Knez Mihailova 36, sala 301f i Online
Zvonimir Šikić, Centar za logiku i teoriju odlučivanja Sveučilišta u Rijeci
IMA LI MATEMATIČKIH POJMOVA KOJI SU REALNI?
Gauss je rekao: Ako eiπ = −1 učeniku nije odmah jasno, nakon što mu se na to ukaže, taj učenik nikada neće postati prvorazredni matematičar. Istražit ćemo argumente koji podupiru tu Gaussovu tvrdnju kako bismo dokazali da nema matematičkih entiteta koji su realni u Steinerovom smislu. Polazimo od stava da F-ovi postoje ako zadovoljavaju Quineov uvjet: ∃xFx je teorem istinite teorije. M. Steiner tvrdi da je moguće da matematički F zadovolji ovaj uvjet a da ipak nije realan. Inspiracija mu je Bridgmanova definicija fizičke realnosti: Neki entitet F je fizički realan ako je povezan s fizičkim pojavama koje su neovisne o onim pojavama koje ulaze u definiciju od F. Postoji nešto duboko ispravno u ideji da je realno ono što ima svojstva koja nadilaze ona svojstva koja ulaze u njegovu definiciju i Steinerov cilj je pokazati da su matematički entitete povremeno realni u točno tom smislu. Steiner primjenjuje Bridgmanovu ideju na konstantu π, želeći dokazati da je π realan (u Steinerovom smislu) jer postoje dva nezavisna opisa od π. Geometrijski, π = C/2r i analitički, π = ln(−1)/i. Nakon detaljne analize “statusa realnosti” od π, u prethodno opisanom smislu, dokazat ćemo da π nije realan u Steinerovom smislu i da je teško očekivati da je to ijedan matematički entitet.

Utorak, 12.11.2024. u 12:15, Knez Mihailova 36, sala 301f i Online
Katica (Stevanović) Hedrih, MI SANU
SRPSKA ŠKOLA NELINEARNIH OSCILACIJA I NELINEARNE DINAMIKE
Istraživanja iz nelinearnih oscilacija su započela 1967 godine, izradom i odbranom diplomskog rada na temu "Nelinearne oscilacije sa primenama u nelinearnim sistemima automatskog upravljanja" pod mentorstvom profesora Danila Raškovića, nekadašnjeg upravnika Odeljenja za mehaniku MI SANU. Istraživanja su nastavljena serijom odbranjenih magistarskih teza i doktorata, a posebno naučnim projektima, koji su koordinirani na Mašinskom fakultetu u Nišu i Matematičkom institutu SANU, uz naučnu podršku profesora Danila Raškovića, akademika Tatomira Anđelića i akademika Jurija Alekseeviča Mitropoljskog, u početnoj fazi, i zatim naučnim istraživanjima mnogih generacija istraživača kroz naredni period od više od pola veka do danas. Stasali su mnogi istraživači širom Srbije, a njihovi naučni rezultati postali prepoznatljivu u međunarodnim naučnim razmerama. U Srbiji je formiran ogranak Akademije nelinearnih nauka, na inicijativu i predlog akademika Vladimira Mefodijeviča Matrosiva, čije ime nosi jedno nebesko telo, u orbiti između Jupitera i Marsa. Taj ogranak je, danas, prerastao u aktivnu Srpsku akademiju nelinearnih nauka, sa istaknutim istraživačima u oblasti nelinearnih nauka iz Srbije, a i iz inostranstva. Danas su stasali uspešni istraživači iz oblasti nelinearnih oscilacija, nelinearne dinamike, i generalno nelinearnih nauka, koji rade na Mašinskom fakultetu u Nišu, Matematičkom institutu SANU, Tehničkom fakultetu u Novom Sasu, Mašinskom fakultetu u Beogradu, Institutu za Fiziku, Vinča institutu i Matematičkom fakultetu u Beogradu, kao i u drugim univerzitetskim i naučnim institucijama u Srbiji. Predavač će se potruditi da sveobuhvatnim sadržajem predavanja ukaže na formiranje kompleksne i kompletne Srpske škole Nelinearnih oscilacija, nelinearne dinamike i uopšte nelinearnih nauka.

Seminar se održava u sali 301F u Institutu, na III spratu, lift levo gledano sa ulaza, u zgradi preko puta zgrade SANU (nekadašnja SDK), Knez Mihailova 36.

Rukovodilac Seminara
Prof. dr Milan Božić