Seminar for
RELATIVITY THEORY AND COSMOLOGICAL MODELS

PROGRAM

Plan rada Seminara za teoriju relativnosti i kosmološke modele za DECEMBAR 2017.

SREDA, 06.12.2017. u 11:00, Sala 301f, MI SANU, Kneza Mihaila 36
Aleksandar Lipkovski, Univerzitet u Beogradu, Matematički fakultet
AJNŠTAJN I HILBERT - NASTANAK OPŠTE TEORIJE RELATIVNOSTI
Rezime: Od školskih dana i nastave fizike znamo da je tvorac teorije relativnosti nemački fizičar Albert Ajnštajn. Za one koji nisu studirali fiziku, obično je to i jedino ime koje se vezuje uz nastanak ove teorije, a njena osnovna karakteristika je da je „ukinula Njutna“. U stvari, ni jedno od ovih tvrđenja nije tačno. Poslednjih godina je učinjeno više napora da se razjasni pravo stanje stvari u istoriji otkrića specijalne i opšte teorije relativnosti.
Glavni centar matematike u Nemačkoj u to doba nije bio Berlin već Getingen. Tamo je kao suvereni kralj vladao čuveni matematičar kraja devetnaestog i početka dvadesetog veka: nemac David Hilbert. Hilbertova interesovanja su bila veoma široka. Od 1912. godine Hilbert počinje da se interesuje za fiziku, posebno teoriju gravitacije i elektromagnetizma i više puta poziva Ajnštajna da govori na njegovom seminaru. Dalji događaji se odvijaju kao na filmu, o čemu će biti reči u predavanju.
Širi tekst rezimea.

SREDA, 13.12.2017. u 11:00, Sala 301f, MI SANU, Kneza Mihaila 36
Zvonimir Šikić, Fakultet strojarstva i brodogradnje Sveučilišta u Zagrebu
ŠTO SU VELIČINE I KAKO S NJIMA RAČUNAMO
Rezime: Pokazat ću kako iz Hoelder-Cartanovog teorema slijedi da se veličine svakog sustava veličina mogu mjeriti realnim brojevima. Dovoljno je da veličine imaju aditivnu i uređajnu strukturu tj. Multiplikativna nije potrebna, jer je ona posljedica aditivne i uređajne Na tom temelju objasnit ću matematički smisao (i matematičku korektnost) računa poput (400m/50sec)/10 sec = 8m/sec2 koje fizičari slobodno koriste, a matematičari ih, pogotovo u školskoj matematici, gledaju sumnjičavo.

SREDA, 20.12.2017. u 11:00, Sala 301f, MI SANU, Kneza Mihaila 36
Slobodan Ninković, Astronomska opservatorija, Beograd
ZBIJENA (GLOBULARNA) ZVEZDANA JATA, SVEDOCI RANOG UNIVERZUMA
Rezime: Globularna jata spadaju u najstarije zvezdane asocijacije. Istorijski gledano, astronomi su se suočavali sa procenama starosti globularnih jata koja su izgledale starije nego što su to predviđali kosmološki modeli. Precizna merenja kosmoloških parametara u istraživanju dubokog neba i satelita poput Hubbleovog svemirskog teleskopa ipak su razrešila ovu zagonetku. Starost ovih grupa zvezda iznosi 11 milijardi pa sve do 12.7 milijardi godina. Otuda njihova starost postavlja donju starosnu granicu čitavog univerzuma i čine ih svedocima evolucije Kosmosa.
U predavanju biće izložena teorija o njihovom nastanku i kalo izučavanje globularnih jata doprinosi razumevanju evolucije Kosmosa.

Predavanja su namenjena sirokom krugu slusalaca, ukljucujuci studente redovnih i doktorskih studija. Seminar će se održavati po najavi: sredom u 11:00^h, sala 301f Matematikog instituta SANU, III sprat, Knez Mihailova 36.