Seminar
MATHEMATICS AND MUSIC

 

PROGRAM

---

Plan rada Seminara Matematika i muzika za FEBRUAR 2024.

Ponedeljak, 05.02.2024. u 14:15, sala 301f, MISANU, Kneza Mihaila 36
Mladen Zekić, Matematički institut SANU
3-SFERA I UMETNOST
Trodimenzionalni analogon klasične (2-dimenzionalne) sfere je 3-sfera. Prirodno okruženje za 3-sferu je 4-dimenzionalni prostor, što čini nemogućim da je direktno 'vidimo'. Međutim, ipak postoje načini da se 3-sfera vizualizuje. Na predavanju ćemo prvo predstaviti neke od tih načina, a zatim ćemo pokazati da je Danteov univerzum iz Božanstvene komedije (korišćen u opisu alegorijske predstave života poslije smrti) topološki ekvivalentan 3-sferi. Na kraju ćemo opisati kako u presjeku 3-sfere i dovoljno guste mreže u 4-dimenzionalnom prostoru možemo dobiti parcijalnu sliku 3-sfere u 3-dimenzionalnom prostoru, za koju vjerujemo da može biti osnova (ili inspiracija) za umjetnički rad.

---

Ponedeljak, 12.02.2024. u 14:15, sala 301f, MISANU, Kneza Mihaila 36 i Online
Slobodan Trkulja, muzičar i kompozitor
BALKANSKI BINARNI KOD - TRKULJA I PITAGORINO ORO
Slobodan Trkulja, srpski muzičar i kompozitor, svetski poznat po svom jedinstvenom umeću sviranja na preko 20 instrumenata, uvešće vas u svoj svet muzike kroz prizmu matematičkih teorema, igri brojeva i zanimljivih anegdota.

---

Ponedeljak, 19.02.2024. u 14:15, sala 301f, MISANU, Kneza Mihaila 36
Nataša Ž. Mišić, Računarsko bioinženjerstvo, R&I Institut Lola doo, Beograd, Srbija
PRIRODNO RAČUNANJE POVEZANO SA SAMOSLIČNIM ALGEBARSKO-GEOMETRIJSKIM STRUKTURAMA
U savremenoj fizici se generalno smatra da je informacija temelj krajnje stvarnosti, dok je u biologiji neophodan sastojak bez kojeg je nemoguće razumeti nastanak i evoluciju života. Sve je veći broj istraživanja različitih životnih fenomena, koji u svojim metodama i tumačenjima ističu značaj biološke informacije. Tako se sve više napušta uobičajena perspektiva pojavne složenosti kroz mehanički proces različitih ishoda koji jednostavno nastaju kao rezultat različitih uticaja okoline. Umesto toga, predlaže se da je fleksibilno i prilagodljivo ponašanje individualnog organizma rezultat morfogenetskih mehanizama koji postoje na kontinuumu kapaciteta za rešavanje problema na različitim skalama unutar biosfere. Ova problemski vođena evolucija se sve više posmatra u okviru teleonomije – „evoluirane svrhovitosti” ili evolucije zasnovane na znanju u kojoj se biološki i evolutivni razvoj postiže i održava kroz kolektivno ponašanje u kojem informacije i komunikacija igraju fundamentalnu ulogu. Ova fundamentalna važnost informacije nameće pitanje njene obrade, odnosno njenog prirodnog načina kodiranja i izračunavanja. Pošto je genetski kod, kao najjednostavniji apstraktni opis toka genetskih informacija, jedan od glavnih okvira za razumevanje porekla života iz abiotskih sredina, ovde se koristi za razumevanje prirodnog kodiranja/računanja. Tačnije, analiziraju se matematička svojstva masenih ravnoteža konstituenata genetskog koda (nukleobaza i aminokiselina), koja pokazuju da se mogu dovesti u vezu sa samosličnim algebarsko-geometrijskim strukturama, pre svega ciklotomičnim polinomima i poligonalnim brojevima.

---

Ponedeljak, 26.02.2024. u 14:15, sala 301f, MISANU, Kneza Mihaila 36
Nicoletta Saulig, Sveučilište Jurja Dobrile u Puli, Hrvatska
ŠAPAT SVJETLOSTI: SPEKTRALNI POTPIS SVEVREMENSKE UMJETNOSTI
Koncept poetskog vremena, doživljenog kroz poeziju, glazbu i figurativnu umjetnost, prvi je postavio Gaston Bachelard 1930-ih. Subjektivni gledateljski osjećaj vremenskog prekida i ekstaze definiran je kao vremensko preuređenje iz horizontalne u vertikalnu strukturu, koja povezuje s vječnošću. Opis iskustva vertikalnog vremena, a koje je pobuđeno auditivnim doživljajem šuma prirode, nalazi se ante litteram u pjesmi Giacoma Leopardija 'L'Infinito' (1819). Analiza zvuka koji inducira viziju vertikalnog vremena u Leopardijevoj poeziji bit će provedena tehnikama obrade signala. Uspostavljeni su odnosi između vremenske i frekvencijske reprezentacije signala, pronalazeći podudarnost gustoće spektra snage signala i vertikalnosti u domeni vremenskog pomaka. Usporedbom spektralnih karakteristika šuma i svjetlosti, izranja nit koja povezuje pojavu vertikalnog vremena u poeziji i figurativnoj umjetnosti. Kroz ulogu svjetlosti u slikarstvu, prisustvo vertikalnog vremena može se pratiti počevši od suvremenog senzibiliteta apstrakcije, sve do njegovog ishodišta u bizantskoj umjetnosti. Bachelardov vertikalni trenutak koji sažima vječnost, prepoznat u ovom radu pomoću spektralne analize, nadilazeći periodizaciju i stilove, definira transverzalni pojam: svevremenost umjetnosti.

---

Predavanja su namenjena širokom krugu slušalaca, uključujući studente redovnih i doktorskih studija. Održavaju se ponedeljkom sa početkom u 14:15 sati u sali 301f na trećem spratu zgrade Matematičkog instituta SANU, Knez Mihailova 36.

---